Door Twanneke Dijkstra.
Misschien heb je wel eens gehoord van de mythe van Sisyphus. In dit verhaal kreeg Sisyphus straf van de goden. Hij moest een zwaar rotsblok een steile berg op rollen, maar elke keer als bijna bij de top was, rolde het blok weer naar beneden. Zo moest hij eindeloos zijn leven doorbrengen, steeds maar opnieuw dat zinloze gesjouw.
Rufat, een vriend van mijn zoons, herinnerde me aan dit verhaal van Camus. Ik was verrast dat hij het kende en hij bleek ook van Franz Kafka te houden. De schrijvers Kafka en Camus schrijven vaak absurdistische verhalen over de zin en de onzin van het bestaan.
Ik leerde Rufat kennen toen hij samen met mijn jongste zoon op de Havo zat. Ze hebben allebei in 2019 hun diploma gehaald. Voor Rufat vond ik dat een hele prestatie, want hij was pas vier jaar in Nederland. Daarbij woonde hij in het AZC in Alkmaar, met zijn gezin op één kamertje. Tussendoor is hij ook nog naar Heerhugowaard verhuisd omdat het AZC in Alkmaar ging sluiten.
Na de Havo namen beide jongens eerst een tussenjaar. Mijn zoon wist nog niet wat hij wilde, bij Rufat was het nog de vraag of hij in Nederland mocht blijven en om te kunnen studeren, moest hij ook genoeg geld sparen. Dit jaar begon Rufat aan zijn studie in Haarlem. Binnen een maand nadat hij was begonnen, werd dit abrupt afgebroken. Hij werd met zijn gezin overgeplaatst naar een AZC in Emmen, waar hij niet veel meer kan doen dan afwachten of ze terug moeten keren naar Azerbeidzjan.
Rufat vertelde nooit zoveel over zijn situatie of achtergrond. Liever kwam hij een film kijken of een potje schaken, waarbij hij ons pas nog allemaal versloeg. Pas kort geleden werd ons de ernst van de situatie duidelijk. Rufat vertelde hij in Azerbeidzjan op zijn 18e in dienst had gemoeten. Omdat hij daar toen niet was, wordt hij als dienstweigeraar gezien en daarvoor kun je gevangenisstraf krijgen. Intussen komt de opgelaaide oorlog tussen Azerbeidzjan en Armenië steeds vaker in het nieuws. Ik ben bang dat, als Rufat terug moet naar Azerbeidzjan, hij daar of de gevangenis- of de oorlog in wordt gestuurd.
Nu al voelt het alsof hij gestraft wordt, terwijl hij niets heeft misdaan. Hij moet weer met zijn gezin in een kamer in Emmen wonen en zich elke werkdag melden. Hij kan niet naar zijn school, niet naar zijn vrienden. Ik begrijp niet waarom dit is, het voelt zo zinloos, zo onnodig en onmenselijk…
Ik houd best van absurdistische verhalen en vond de mythe van Sisyphus daar een mooi voorbeeld van, maar zulke absurde dingen gebeuren blijkbaar echt. Ongelooflijk hoe Nederland met mensen omgaat die hier niet zijn geboren.
Wij missen Rufat hier en zien hem en zijn gezin graag zo spoedig mogelijk terug in de omgeving van Heerhugowaard.
Twanneke Dijkstra, mede namens Gerrit, Merlijn, Rune, Tijmen, Mark en Birk