Door Martin van Elmpt
We horen nu al een paar weken over de oorlog in Nagorno-Karabach, heel relevant voor onze familie, dus laat me proberen uit te leggen wat daar aan de hand is.
Nagorno-Karabach is een kleine enclave van Armeniërs in Azerbaijan. De Armeniërs zijn in het westen vooral bekend van de eerste genocide in de geschiedenis, toen ten tijde van de Eerste Wereldoorlog Turkije meer dan 1 miljoen Armenen ombracht. In Turkije wordt dit nog steeds ontkent. Armenen zijn Orthodox Christelijk, de Azeri die in Azerbaijan wonen vooral Sjiitische moslims.
Na de Eerste Wereldoorlog kende de Sovjet Unie, onder directie van de Georgiër Stalin, Nagorno-Karabach, vol Armeniërs, toe aan Azerbeidzjan zodat ze daar met elkaar over konden vechten in plaats van tegen de Sovjets. Sindsdien blijven de conflicten oplaaien, zoals nu. Het belang in de regio is groot. De Ossetianen in het nabijgelegen Georgië willen ook wel onafhankelijkheid, de Abchaz, ook Christelijk, kijken met argusogen naar hun autonomen status in Georgië, de Leijns, Soeni moslims in Azerbeidzjan schijnen terroristische aanvallen op Dagestan uit te voeren om hun onderdrukte broeders daar te helpen. Dagestan is een republiek in Rusland, vlak naast Tsjetsjenië, en laten we het daar maar niet over hebben. Ook de Talysh minderheid die zowel in Azerbeidzjan als Iran wonen, beweren onderdrukt door een Turks-Azerbeidjaanse alliantie, wat in 2007 leidde tot de creatie van een onafhankelijkheidsbeweging (NTM), opgericht in Nederland.
Aan de kaarten kan je zien in wat voor klein gebied zich dit allemaal afspeelt. Een klein gebied, maar de belangen zijn groot, want behalve de territoriale aspiraties van Turkije, Rusland en Iran is er olie. En olie- en gaspijpleidingen die dwars door dit gebied gaan. Dus het westen bemoeit zich er mee, waarbij de VS en Frankrijk vooral de kant van Armenië kiezen. Syrische strijders schijnen in Nagorno-Karabach te zijn gesignaleerd, de Koerden, vijand van bijna iedereen, zwerven in het gebied rond, net zoals duizenden ex strijders van ISIS en Al-Qaeda. Ben je de draad al kwijt?
Syrië geeft Turkije de schuld van de recente vijandelijkheden, en Griekenland natuurlijk ook, want die mogen elkaar niet. Israël blijft wapens leveren aan Azerbeidzjan, Armenië schijnt wapens te krijgen van Servië. Trump is “looking at the conflict very strongly”. Sterk kijken, sterker dan ooit iemand gekeken heeft. Het zal de vrede niet direct bevorderen. Bosnië, Oekraïne en Hongarije staan achter de territoriale integriteit van Azerbeidzjan, terwijl Zuid -Ossetië, Transnistrië en Abchazië de Armenen steunen. Vele andere landen roepen op tot een vreedzame oplossing. Er is wat dat betreft inderdaad goed nieuws te melden, vorige week was er een wapenstilstand van 5 minuten, en gisteren een van 4 minuten. Het is een begin.
Duizenden levens gaan verloren. Mensen die toevallig ergens geboren zijn, met een zekere etniciteit, die ze in een positie dwingt waarbij het bijna onmogelijk is buiten conflicten te blijven, waar je opgroeit met het haten van mensen om je heen, en waarbij je nooit weet waar de volgende aanval vandaan komt. Als je vrede en veiligheid wil voor je gezin, omdat je weigert aan die waanzin mee te doen, ben je welhaast gedwongen om te vluchten naar veiliger oorden.
Een land bijvoorbeeld waar het belangrijkste conflict gaat over wel of geen zwarte pieten tijdens een kinderfeest. Maar waar helaas teveel mensen ook zo worden beziggehouden met dit soort zaken dat ze zich hebben afgesloten voor het lot van mensen die ze niet (willen) begrijpen. Stuur ze maar terug, het valt allemaal wel mee in die landen.
Nou, nee, het valt dus niet mee, het is verschrikkelijk wat daar allemaal aan de hand is, en als we dus de kans hebben een mooie familie te helpen om daaruit te ontvluchten zouden we wel krankzinnig zijn als we die kans niet met beide handen aangrijpen!
Hou ze thuis.