Weet u nog, vroeger als kind, hoe het voelde als volwassenen op een neerbuigende manier met je omgingen. Ik had een paar van die leraren, kan me nog zo’n conciërge herinneren, of een buschauffeur die je als een kind behandelde. Verschrikkelijk vond ik dat.
Heel af en toe gebeurt het nog wel eens, vooral bij ambtenaren achter een loket die voor een moment een soort macht over je denken te hebben. Douane beambten hebben ook zo’n positie, zeker in Amerika wordt je bijna als crimineel behandeld als je het land in wil. Maar verder heb ik daar als volwassene in Nederland niet veel last meer van.
Als je hier als vluchteling bent beland is dat wel anders, zo heb ik de laatste weken meegemaakt. Zo was ik aanwezig bij een gesprek tussen vader en zoon van een familie die hier al zes jaar is, en hun advocaat. Een advocaat die dus al zes jaar met deze mensen werkt, ze goed kent, en beweert heel erg met deze familie mee te voelen. De vader was gefrustreerd, boos, en had vragen. En daar ik zag het meteen aan die advocaat, die neerbuigende manier van praten.
Ik denk niet dat hij dat zelf doorhad. Hij dacht waarschijnlijk dat hij het geduldig nog maar eens allemaal uit moest leggen. Maar hij luisterde niet naar waar deze man om vroeg, en naar zijn frustraties. Hij sprak met hem zoals die belerende conciërge dat vroeger ook naar mij deed, op school.Het verschil in zijn houding naar mij was tekenend. Alsof wij als volwassenen de situatie bespraken en dat dan op simpele manier aan de kinderen gingen uitleggen. Ik vond het zeer verontrustend.
De laatste paar dagen zag ik hetzelfde gedrag bij het personeel van een AZC waar deze familie verbleven. Zelfs een receptionist zonder enige bevoegdheid sprak heel anders met deze familie, dan met mij. De leiding vertoonde dit neerbuigende gedrag nog veel duidelijker, en zij waren zeker niet blij dat ik erbij was, omdat ze die autoritaire toon naar mij natuurlijk niet aan konden en durfden aanslaan. Zo gaat dat dus op die AZCs. Vluchtelingen die daar wonen worden op een neerbuigende manier behandeld. Ik was daar al bang voor maar nu ik dit met mijn eigen ogen gezien heb, op zo’n schrijnende manier, ben ik daar toch erg geschokt en kwaad over.
Laten we één ding duidelijk stellen, mensen die hier als vluchteling komen verdienen ons onvoorwaardelijk respect, onze hulp en warmte, ons geduld, aandacht en, ik zeg het nog eens, respect. Iedereen verdient respect, en zeer zeker ook deze mensen, kwetsbaar, angstig, eenzaam, getraumatiseerd, en ook vooral gewone mensen die hun thuis, hun families en vrienden hebben moeten achterlaten omdat het niet langer veilig was. Doe dat maar eens.
Dus het personeel bij zo’n AZC moet het soort personeel zijn die we zelf graag zien in verpleeghuizen, zorg personeel, die kunnen werken in een zorg cultuur. Dan kunnen alle procedures en regelgeving gewoon plaats blijven vinden, en zal ook zeker niet altijd een gunstige uitkomst hebben voor die mensen. Maar terwijl ze dat ondergaan hebben wij een morele plicht voor die mensen zo goed mogelijk te zorgen. En dat begint met respect. En nooit met een neerbuigende houding. Hoe durf je! Wie denk je wel dat je bent!
Zolang we dit niet kunnen opbrengen, zolang we AZCs bemannen met het type gevangenisbewaker, en zolang advocaten voor dit soort mensen niet de houding of opleiding hebben die een eerlijk proces garanderen, mag Nederland geen aanspraak maken op een beschaafde gemeenschap te zijn die voor elkaar zorgt. Ik vind wat ik de laatste weken heb gezien walgelijk en zeer verontrustend, en velen met mij. Hoog tijd om daar wat aan te doen.
En als we dan toch die neerbuigende houding aanpakken, laten we dat dan ook meteen voor jongeren en kinderen aflaten! Neerbuigendheid is nooit oké. Wie denk je wel dat je bent!